2024’da Sahte Haberler Hakkında Bilmeniz Gereken 13 Gerçek

Okuma süresi: 5 dk.

Sahte haberler, 2016’daki başkanlık yarışında küresel bir fenomen haline geldiler, ama bundan çok önceleri de varlardı.

Daha doğrusu, bunlar yüzyıllardır vardırlar ve asılsız ve yanlış bilgiler yaymak için bir tür propaganda aracı olarak kullanılmışlardır. Günümüzde, sosyal medyaya ve internete egemendirler, ve hatta geleneksel görsel ve yazılı medyada da bulunarak, hergün çıkan haberlerin ve politik raporların bir parçası haline gelmişlerdir.

‘Sahte haber’ etiketi, karşı bir bakış açısından meşru bir haber üzerinde şüphe yaratmak için de kullanılabilmektedir. Bu, ‘yalancı basın’ olarak da bilinir. Bu yanlış bilgiler, sonrasında genellikle diğer medya kuruluşlarına gider ve sonrasında topluluklar tarafından öğütülür.

Sahte haberler, aldatmak için yaratılır. Genellik akılda bir ya da iki hedefle iyi bir şekilde yazılır – karşı taraf hakkında yanlış düşündürmek ya da ona zarar vermek. Bu sadece büyük zarar verici olmakla kalmaz, aynı zaman da diğer taraf için de aşırı faydalı olur.

Artık, kontrolden çıkan tehlikeli bir trend olarak görülmektedir ve genel kamuoyu, gitgide neyin gerçek ya da sahte haber olduğunu, neyin gerçek ya da hayal olduğunu ve neyin gerçek neyin yalan olduğunu ayırması gitgide zorlaşmaktadır.

Peki, gerçek ve sahte haber arasındaki farkı siz söyleyebilir misiniz? İşte, sahte haberler hakkında 13 ilginç gerçek.

1 Öncelikle, Sahte Haber nedir?

Sahte haber, birçok farklı insan tarafından, farklı şekillerde tanımlanabilir, ama daha geniş bir anlamda düşünüldüğünde, yanlış bilgi demektir. Okuyucuları, sosyal, politik ya da finansal bir fayda sağlamak amacıyla yanlış yönlendirmek için tasarlanmış, eksik ve/ya yanlış bilgi içerir.

What is Fake News

2 ”Sahte Haberler” ne kadar süredir ortalıktadır?

Her ne kadar Hillary Clinton ve Donald Trump, 2016’daki ABD başkanlık yarışında ‘sahte haber’ terimini oldukça sık kullanmış olsalar da, bunlar, Milattan Önce 13. yüzyılda Büyük Ramses’in Kadeş savaşı hakkında yaydığı sahte haberlerden beri ortalıktadır.

Fake news timeline

3 ”Sahte Haberler”in uzun geçmişine rağmen, özellikle son birkaç yılda gerçekten kültürün bir parçası olmuştur

‘Sahte haber’ terimi kullanımı, 2017’de %365 artmıştır. Bu ürkütücü figür, bilgi parçasının başta gerçekten sahte bir haber olduğu mu yoksa yanlış hikaye sayısının mı arttığı konusundaki tartışmaları arttırmıştır.

Fake News has become mainstream over the past few years

4Hiç Sahte Haberlere inanıyor musunuz?

Yapılan bir araştırma, Amerikalıların çoğunun sahte haberleri gördüklerinde, bunlara inandıklarını göstermiştir. Yani, bunların bu kadar popüler ve inanılır olması fenomen haline gelmenin tehlikeleri üzerindeki eğitim eksikliği midir?

Do you believe in Fake News

5Dünyadaki hiçbir insan yerel haberlerine güvenip güvenemeyeceğini bilmiyor

Sahte haber fenomeninin yaygınlaşmasıyla, haber kanallarındaki güven seviyeleri belirgin miktarda azalmıştıır. Reuters Gazetecilik Eğitim Enstitüsü’ne göre, haberlerdeki güven seviyeleri, ülkeden ülkeye değişmektedir. Çalışma, Batı’daki insanların, iyi bütçeli yayıncılardan dolayı medya kaynaklarına güvenlerinin daha düşük olduğunu göstermiştir. En yüksek güven seviyesi %62’yle Finlandiya’da görülürken, Amerikan haber kuruluşlarının güven seviyeleri sadece %38’dir.

6Bir haberin sahte olduğunu nasıl söyleyebilirsiniz?

Online, sosyal medyada, geleneksel yazılı ya da görsel basında bir bilgiyi kontrol ederken, kandırılmadığınızdan emin olmaak için Sahte Haber Kontrol Edici’mizi aklınızda bulundurun. Eğer tüm kutucukların işaretlerini kaldıramıyorsanız, haberi gerçekten sorgulamanızı gerektiğini gösterir.

Check the Facts to see if the news is real or fake

7En çok ne tür Sahte Haberler sizi kandırabilir?

Sahte haberler, yanlış yönlendirmek amacı güderler ve hem eksik hem de yalan bilgi kategorisine girerler. Eksik bilgi, dikkatsizce oluşturulmuş ya da yayılmış eksik bilgi olarak tanımlanır. Yalan bilgi ise kamuoyunu etkilemek ya da gerçeği saklamak için kasten yayılmış yanlış bilgidir.

7 kinds of fake news

8Haberleriniz CRAAP mi?

Amerika Birleşik Devletleri, sahte haber eğitim programları gerçekleştirmektedir – CRAAP de bunlardan biridir. Başlığın kendisi sahte habere işaret edebilir, ama CRAAP oldukça gerçektir. California Eyalet Üniversitesi’nde oluşturulan CRAAP, öğrenciler arasında, işlerini toplamak için kullandıkları bilginin kalitesini değerlendirmek üzere denenmiş ve rubrik olarak test edilmiştir.

Is the News real or CRAAP

9Sırf internette olması onu gerçek yapmaz. Ev ödevinizi yapın ve bir habere inanmadan önce bakın.

Eğer hala bir haber gördüğünüzde sahte olup olmadığını tespit etmekte sorun yaşıyorsanız, bir uzmana danışmanız yardımcı olabilir. Piyasa da http://www.factcheck.org/, https://www.snopes.com ve https://www.politifact.com/ dahil olmak üzere birçok gerçek-kontrol eden internet sitesi vardır

Her ne kadar şu sıralarda bu gerçek-kontrol eden internet sitelerinin isabetliliği hakkında artan tartışmalar olsa da, bunların, sizin salt bilgiyi değerlendirerek elde edeceğiniz ispattan daha iyi bir ispat yaptıkları kesindir.

Fact Check the News

10Son zamanlardaki Sahte Haber patlamasından dolayı suçlanması gereken taraf Sosyal Medya mı?

Günümüzde, internet bağlantısı olan herhangi bir kişi gazeteci sayılabilir. Facebook, Twitter, bloklar gibi birçok platformla, gerçeklikle bir alakası olmayan and meşru gözüken haberler yaratmak ve paylaşmak kolaydır. Ayrıca, ağlar bölünmüş olduğundan ve bunlar, önyargıları olan ve hikayenin gerçek olduğuna inanmak isteyen kişiler tarafından paylaşıldığından, daha yüksek inandırıcılığa ve paylaşılma şansına sahiptirler.

Social Media's role in Fake News

11Sahte Haber bir kez “piyasaya çıktığında” büyük güvensizlik ve kargaşaya sebep olabilir

Pew Araştırma tarafından son zamanlarda yapılan bir ankete göre, Amerika’da sahte haberlere inanan yetişkinlerin %64’ünün, gerçek haberler konusunda “büyük miktarda kargaşa”ya neden olduklarını belirtirken, %24’ü sadece “bir miktar karmaşa”ya neden olduğunu belirtmiştir. Bu, gerçek bilginin kaynağına inebilmek için kötü tohumları ayıklamanın önemini gösteren, alarm verici nitelikte bir istatistiktir.

Fake News causes confusion in US

12Sahte Habeler, sadece zararlı bir çılgınlık ya da şaka değildir ve görebileceğiniz gibi gerçek hasara ve güven sorunlarına neden olabilirler

Sahte haber hikayelerini ailenize ve arkadaşlarınıza anlatmak, bunların yanlış çıkması halinde sizi sadece aptal gibi göstermekle kalmaz, aynı zamanda daha büyük sonuçlar da doğurabilir. Sahte haberler, önemli politik ve sosyal sorunlarda yanlış anlaşılma ve karmaşa yaratabilir, ve bütün yeni jenerasyonun yanlış bilgiye, gerçek olarak atıfta bulunmasına neden olabilir. Profesyonellerden yardım almak yerine, doğrulanmamış sağlık sitelerinde okuduklarınıza inanmanız halinde, sağlığınıza da zarar verebilir.

Dangers of Fake News

13Sahte Haberler büyük bir piyasadır, ve ABD başkanlık seçimini bile tersine çevirebilir

Sahte Haberler, insanlara, reklamlarını satmak için istedikleri şeyi sağlayabilir. Bilgi parçasının gerçekliğini unutturun – sansasyonel yapın, gerçekdışı yapın, satın!

How Fake News affected the US presidential election

Kaynakça:

University of Michigan
Collins’ Word of the Year 2017
BuzzFeed survey of US-based adults
Time Magazine
California State University
Facebook press release
Austin Community College
A Pew Research poll
The Science Journal and NBC
http://www.digitalnewsreport.org/

Sağlayıcıları sıkı bir test ve araştırma sürecine bağlı olarak değerlendiriyoruz ancak aynı zamanda geri bildirimlerinizi ve sağlayıcılarla olan ortaklık komisyonlarımızı da dikkate alıyoruz. Bazı sağlayıcılar ana şirketimize aittir. Daha fazlasını öğren

Wizcase, 2018 yılında, VPN hizmetlerini değerlendiren ve bu hizmetlerin gizliliğinizi korumak için sundukları özellikleri ele alan bağımsız bir site olarak kurulmuştur. Yüzlerce siber güvenlik araştırmacısından, yazardan ve editörden oluşan ekibimiz, bugün sıradaki ürünlerin de sahibi olan Kape Technologies PLC ortaklığı ile okuyucularımızın çevrimiçi özgürlükleri için savaşmalarına yardımcı olmaya devam ediyor: Bu web sitesinde değerlendirdiğimiz ve puanladığımız ExpressVPN, CyberGhost, Intego ve Private Internet Access. Wizcase'da yayımlanan incelemelerin yayımlanma tarihi itibariyle doğru olduğuna ve ayrıca; yazarlarımızın VPN'leri, ürünün ticari değerinin yanı sıra teknik becerilerini ve niteliklerini göz önünde bulundurarak, bağımsız, profesyonel ve dürüst bir yaklaşımla ve sıkı değerlendirme standartlarımıza uygun olarak yazdığına inanmaktayız. Yayımladığımız liste ve incelemelerde, yukarıda belirtilen ortak mülkiyet ve web sitemizdeki bağlantılara tıklayarak yapılan satın alımlar aracılığıyla kazandığımız komisyonlar da dikkate alınabilir. Tüm VPN sağlayıcılarını incelemiyoruz ve bilgilerin makalelelerin yayımlandığı tarih itibariyle doğru olduğuna inanıyoruz.

John Bennet
John Bennet, deneyimli bir veri ve iletişim mühendisidir ve çapraz platform, içerik yazarlığı ve siber güvenliğe meraklı bir editördür. Uzun yıllardır VPN'ler ve diğer çevrimiçi gizlilik araçları konularında çalışıyor ve araştırma yapıyor.
Bu makaleyi beğendiniz mi?
Puan verin!
Hiç sevmedim Pek beğenmedim Fena değildi Gayet iyiydi! Bayıldım!
4.00 3 kullanıcı tarafından oy verildi
Başlık
Yorum
Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz
Please wait 5 minutes before posting another comment.
Comment sent for approval.

Yorum bırakın

Devamını oku...