2024’da Nesnelerin İnterneti ve Nesneleri Korumanın Yolları
IoT patlaması 2024 ve sonrasında nasıl devam edecek, yaptığımız her şeyi nasıl değiştirecek ve hayatımızı nasıl daha iyi hale getirecek?
“Nesnelerin İnterneti” (IoT) terimi kolayca yanlış anlaşılabilir. IoT, en iyi şu şekilde tanımlanabilir ve tarif edilebilir: Gündelik nesnelerin, internet üzerinden içlerine gömülü olan bilgi işlem aygıtları aracılığıyla kullanılması. Bu “gündelik nesneler” mutfak aletlerini, aydınlatma ekipmanlarını, ısıtma ünitelerini, güvenlik sistemlerini ve daha fazlasını içerebilir. 
Sadece 2018 yılında, dünya genelinde 11 milyardan fazla cihazın internete bağlı olduğu tahmin edilmektedir. Teknoloji hızlı bir şekilde ilerledikçe, 2024 ve sonrasında IoT patlaması sürecektir ve IoT, yaptığımız her şeyi değiştirip hayatımızı daha iyi hale getirmeye devam edecektir.
Peki Nesnelerin İnterneti tam olarak nedir? Günlük hayatımızı nasıl etkiler? Herhangi bir ciddi güvenlik tehdidi oluşturuyor mu? Hadi daha yakından bakalım.
Başlıklar:
- 1 IoT’nin Tanımı
- 2 IoT Bileşenleri
- 3 IoT’nin Büyümesi
- 4 Bazı IoT Uygulama Alanları (IoT’nin Etkisi)
- 5 Bazı Popüler IoT Cihazları
- 6 IoT ve Veri Güvenliği
- 7 Evinizden Veri Toplanması
- 8 Ev Verilerinizi Koruma
1 IoT’nin Tanımı
Yukarıda değindiğimiz gibi, IoT, çevremizdeki yaşam kalitesini iyileştirmeleri için ne yapmaları gerektiği anlatılan ya da birbirleriyle iletişim halinde olan çeşitli akıllı cihaz türlerini içerir ve hayatımızı kolaylaştırır. Bu, çoğu durumda kablosuz bir ağ bağlantısı aracılığıyla gerçekleşir.
IoT artık günlük hayatımızın büyük bir parçası haline geldi, insanlar IoT’yi anlıyor ve kullanıyorlar. Cihazlar “daha akıllı” hale geliyor ve ışıklardan, termostatlardan, buzdolaplarından kahve makinelerine, arabalara ve TV’lere kadar her şey varlığımızı tamamlamak için karmaşık ağ bağlantıları aracılığıyla birbirine bağlanıyor.
2 IoT Bileşenleri
IoT, sensörler ile başlayan ve sürücülerle biten çeşitli elemanlardan oluşan karmaşık bir yapıdır. Kafanız mı karıştı? Detayları tam olarak açıklamak için buradayız.
Basitçe söylemek gerekirse, IoT tek bir teknoloji değildir, birbirine derinlemesine bağlı olan çeşitli teknolojilerin bir birleşimidir.
- Sensörler ve Sürücülere
- Ağ
- Uygulamalar, platformlar ve servisler
1. Sensörlerden Sürücülere
IoT nesneleri, başlangıçta “akıllı” olmak için yaratılmayan, ancak zamanla gelişen, çoğunlukla düşük güçlü cihazlardır. Cihazlar çoğunlukla düşük maliyetli ve kablosuzdur. Nesnelere takılan sensörler sürekli olarak ortamdan veri toplar ve ardından bir sonraki katmana iletir.
Yaygın sensörler arasında termostatlar, basınç sensörleri, nem sensörleri, yakınlık algıları, hız sensörleri, RFID etiketleri vb. bulunur. Sürücü, komutun, cihaz üzerinde gerçekleşmesini sağlayan bir anahtar gibidir.
2. Ağ
IoT’deki standart iletişim ağı Wi-Fi internetidir, ancak modern akıllı cihazların ve sensörlerin çoğu diğer düşük güçlü şebekeler üzerinden de bağlanabilir – Bluetooth, Z-wave, ZigBee, LoRAWAN vb. Bu ağların her biri veri aktarım hızı ve genel verimlilik ile ilgili artılara ve eksilere sahiptir.
IoT ağ gelişimi hala devam etmektedir ve amaç teknolojiyi geliştirmek, pil ömrünü ve verimliliği arttırmaktır. Eklenen en yeni protokollerden biri 6LoWPAN’dır, temel olarak Düşük Güçlü Kablosuz Kişisel Alan Ağları (Low Power Wireless Personal Area Networks) üzerinden IPv6 anlamına gelir. Teknoloji birçok şirket tarafından uyarlanmıştır ve şimdi IoT ağlarında enerji verimli veri iletimi sağlamak için kullanılmaktadır.
3. Uygulamalar, platformlar ve servisler
IoT Uygulamaları, platformları ve servisleri, IoT bileşenlerini bağlamak için kullanılan ara yazılımlardır. Veri toplar ve dağıtırlar, protokoller arasında dönüştürürler ve aynı zamanda veriyi depolar ve analiz ederler.
Bu servisler çoğunlukla bulut tabanlıdır ve verilerin işlenmesinden ve ardından yararlı bilgilere dönüştürülmesinden sorumludur. IoT’de yaygın olarak kullanılan bir servise örnek olarak Amazon Web Service (AWS) verilebilir. Diğerleri arasında Microsoft Azure, IBM Watson Bluemix ve ThingWrox bulunur.
3 IoT’nin Büyümesi
İnternete bağlı bir buzdolabıydı; buzdolabında içecek olup olmadığı, soğuk olup olmadığı, buzdolabını açmadan kontrol edilebiliyordu. O zamanlar bu fikre sadece “dahili internet” ya da “yaygın bilgi işlem” deniyordu.
“Nesnelerin İnterneti” doğdu
“Nesnelerin İnterneti” terimi, MIT’nin Auto-ID Center’ının kurucusu Kevin Ashton’ın Procter & Gamble için yaptığı çalışmalarda kullandığı 1999 yılına kadar resmen kullanılmamıştı. O sırada Kevin, bir tedarik zinciri organizasyonunda çalışıyordu ve o zaman yeni ortaya çıkan bir teknoloji olan RFID’e odaklanmaları için üst yönetimin dikkatini çekmek istiyordu.
İnternet 1999 yılında trend olduğundan, Kevin, sunumuna “Nesnelerin İnterneti” ismini vermeye karar verdi. Terim doğdu, ancak sonraki 10 yıl boyunca fazla dikkat çekmedi.
IoT’nin yükselişi
Nesnelerin İnterneti için büyük çıkış 2008 yılında IPSO İttifakının cihazların bağlanabilirliğini geliştirmek için bir endüstri oyuncuları ortaklığı kurmasıyla gerçekleşti. Firmalar daha sonra üretime sokmak için IoT’ye yatırım yapmaya başladılar.
2010 yılında, Çin hükümeti IoT’deki potansiyeli gördüğünü ve 5 yıllık planlarında stratejik bir öncelik haline getireceğini açıkladı. Ertesi yıl, dünyanın önde gelen araştırma ve danışmanlık şirketi olan Gartner, yükselen fenomenler listesine Nesnelerin İnternetini dahil etti.
2012’de “Nesnelerin İnterneti”, Avrupa’nın en büyük teknik konferansı LeWeb‘in temasıydı. Artık Nesnelerin İnterneti terimi popüler olmuştu ve Forbes, Wired ve Fast Company gibi dergiler yayınlarında kullanmaya başlamıştı. Bir sonraki yıl, Uluslararası Veri Kurumu (International Data Corporation – IDC), IoT teknolojisi ve servisleri ile “2012’de 4,8 trilyon dolar ve 2020’ye kadar 8,9 trilyon dolar olmak üzere %7,9’luk bir yıllık bileşik oranla (CAGR) artan bir küresel gelir elde etmeyi öngörmüştür.
2014’te, Nesnelerin İnterneti terimi, Google’ın akıllı ev ürünleri alanında Amerikalı bir üretici olan Nest’i 3,2 milyar dolar bedelle satın alacağını açıklamasıyla kitlesel pazar farkındalığa ulaşmıştır.
Daha sonra, IoT yaşam biçimimizi değiştirmiştir ve bize enerji tasarrufundan sağlık hizmetlerine ve işletmelerin büyümesine kadar birçok fayda sağlamıştır.
Bugün bu teknolojiyi, akıllı yastığınızın sizi uyandırması, ışıklarınızın otomatik olarak yanması, termostatınızın ısıyı istediğiniz sıcaklıklara ayarlaması veya kahve makinenizin sabah uyandığınızda kahvenizi yapması için kullanabilirsiniz!
4 Bazı IoT Uygulama Alanları (IoT’nin Etkisi)
İstatistiklere göre, IoT’nin ana kullanım alanları arasında müşteri deneyimlerini iyileştirmek, güvenliği sağlamak, maliyet verimliliği sağlamak, verimliliği artırmak ve tedarik zinciri görünürlüğünü kazanmak bulunabilir.
IoT’nin katlanarak büyümeye devam etmesi ve dünya genelinde yeni pazarlar ortaya çıkarması beklenmektedir. İşte günümüzde bu devrimci konsept tarafından tamamen dönüştürülmüş alanlardan bazıları:
IoT evde
IoT her sektörde genişliyor olsa da, en fazla büyüyen sektör evlerdeki IoT’dir. Aslında, akıllı ev patlamasının eşiğindeyiz! Intel Corporation tarafından yapılan son bir araştırmaya göre, görüşülen kişilerin %71’i 2025 yılına kadar her evde en az bir akıllı ev cihazı görmeyi beklemektedir. Başka bir %68’lık kesim, akıllı evlerin önümüzdeki on yıl içinde akıllı telefonlar kadar yaygın olacağından emindir.
Evde IoT örneği, akıllı ışıklarda, Philips Hue ampullerde ve onları uzaktan kontrol etmenizi sağlayan termostatlarda görülebilir. Bir başka güzel örnek de Amazon Dash düğmeleridir. Bunlara aşina değilseniz, Amazon Dash düğmeleri bir düğmeye basarak en sevdiğiniz ürünü yeniden sipariş etmenizi sağlayan Wi-Fi bağlantılı cihazlardır. Dash Yenileme Hizmetleri bu adımı daha da ileri götürür ve malzemelerin azaldığını algıladığında ürünleri otomatik olarak sipariş eder.
Akıllı Şehirler
Dünyanın dört bir yanındaki şehirler, yaşamı ve hizmetleri iyileştirmek ve maliyetleri düşürerek geliri en üst düzeye çıkarmak için IoT’nin büyümesinden yararlanmaktadır. Aslında, Intel tarafından desteklenen ve ve Juniper Research tarafından yapılan bir çalışma, akıllı şehirlerin bir kişiye bir yılda 125 saat “geri verme” potansiyeli olduğunu tahmin etmektedir!”
Ulaşımda, akıllı şehirler elektrikli otomobillerin kullanımı ve bisiklet paylaşımını geliştirirken aynı zamanda otobüs ve park sistemlerini de geliştirmektedir. Otobüsler etkileşime girebilir ve kullanıcılar otobüslerin o anda nerede olduğunu öğrenebilirler. Elektrikli otomobil kullananlar elektronik şarj noktalarının nerede bulunduğunu görebilirler.
Şehirdeyseniz ve park etmek istiyorsanız, park etmek için etrafta yer aramanıza gerek yoktur. Park sistemi size yakınınızdaki mevcut park yerlerini göstererek enerji ve zaman tasarrufu sağlayacaktır. Bu sensörler aynı zamanda şehrin park gelirini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olacak istatistikleri de toplayacaktır.
Akıllı bir şehirdeki aydınlatma sistemi, enerjiyi muhafaza etmek ve çeşitli istatistikler toplamak için kullanılır. Yayaların ne zaman yakın olduğunu ve sokakların ne zaman boş olduğunu hissedebilirler. Aynı ışıklar, hava kalitesini tespit edebilen ve şehrin hava ve gürültü kirliliği gibi sorunlarını gidermesine yardımcı olan sensörlerle de donatılmıştır. Diğer sensörler kazaları bile tespit edebilir ve alınacak önlem için bilgi gönderebilir.
Atık yönetiminde akıllı çöp kutuları atık seviyelerini izler ve toplama yollarını optimize eder. Bu, belediyenin tüm güzergahlardaki her çöp kutusunu kontrol etme maliyetini azaltmasına yardımcı olacaktır. Diğer gelişmiş çöp kutuları, tehlikeli su malzemelerini bile algılayabilir!
Endüstriyel IoT
Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT) hızla büyüyor ve şu anda IoT harcamalarının en büyük bölümünü oluşturuyor. Accenture, IIoT’nin 2030 yılına kadar küresel ekonomiye 14,2 trilyon $ ekleyebileceğini tahmin etmektedir. IIoT çoğunlukla üretimde kullanılır ve fabrika sürecini izlemek ve kontrol etmek için siber-fiziksel sistemlerin kullanımına ve ayrıca toplanan verilerin bilinçli kararlar alınmasında kullanılmasına odaklanır.
IoT’nin üretim endüstrisindeki bir diğer büyük avantajı da öngörücü bakımdır. IoT olmadan, şirketler yalnızca belirli bir zaman dilimine veya bir makinenin geçmişine dayanarak sağlıklı bir bakım yaparlar. Bu, tahmine dayalı bir bakım olacağı için gereksiz masraflara yol açmaktadır. IoT ile sensörler sürekli olarak çeşitli makineleri izler ve durumlarını veya herhangi bir sorunun ortaya çıkıp çıkmadığını rapor eder. Bu bilgiler zaman, iş gücü ve kaynak tasarrufu yapılmasını sağlar ve problemlerle ilgili erken belirtiler her zaman rapor edilir. Bu, daha düşük arıza sürelerine neden olur ve gelişmiş üretim süreci kesinlikle daha yüksek ürün kalitesi getirecektir.
Tarım
IoT, hem çiftçilik hem de hayvancılık yönetiminde tarımı büyük ölçüde geliştirmiştir. Toprak kalitesi, hava koşulları, mahsul gelişimi ve büyükbaş hayvan sağlığı ile ilgili tonlarca veri toplayan tarım sensörleri bulunmaktadır. Bu veriler daha sonra performansı, ekipmanı, işlem verimliliğini vb. izlemek için kullanılır. Veriler, üretim çıktısını öngörmek için de kullanılabilir, böylece çiftçiler ürünlerini nasıl dağıtacaklarına dair planlama yapabilirler.
IoT ayrıca çiftçiler üretim süreci üzerinde daha fazla kontrol sahibi olacağı için maliyeti yönetmeye ve israfı azaltmaya da yardımcı olur. IoT’nin gübreleme, sulama ve haşere kontrolü gibi işlemlerde ortaya koyduğu otomasyon aynı zamanda maliyet ve israfın azaltılmasına da büyük katkıda bulunur. Tarımdaki IoT sayesinde çiftçiler artık üretimlerini artırabilir ve karlarını maksimize edebilir.
Sağlıkta IoT
IoT’nin sağlık hizmetlerinde kullanılması, tedavilerin kalitesini ve verimliliğini artıran ve genellikle hastaların sağlığını iyileştiren eşsiz faydalar sağlamıştır.
IoT’ye bağlı cihazları olan hastaneler, kalp monitörleri ve insülin pompaları gibi tıbbi cihazlar tarafından toplanan verileri kullanarak hastanın sağlığını uzaktan izleyebilir. Bu şekilde, komplikasyonların erken belirtilerini yakalayabilir ve önleyici eylemlerde bulunabilirler.
5 Bazı Popüler IoT Cihazları
İşte en popüler IoT cihazlarından bazıları. Bu cihazların çoğu evlerde bulunur ve günlük olarak kullanılır.
Amazon Echo:
Amazon Echo, Amazon’un yalnızca sesinizle kontrol edebileceğiniz hoparlörüdür. Bu akıllı cihaz genellikle Amazon’un ses kontrollü akıllı kişisel asistanı Alexa’ya bağlanır. Cihazı uyandırmak için sadece “Alexa”, “Echo” veya “Computer” kelimelerini söylemeniz yeterlidir.
Ring:
Ring, evinizin etrafına ‘zil’ koymanıza olanak tanıyan sonraki seviye bir teknolojidir ve en kullanışlı IoT cihazlarından biridir. Cihaz, akıllı telefonunuzu, tabletinizi veya PC’nizi kullanarak evinizi izlemenizi sağlar. Geniş açılı lense sahip videolu bir kapı zili ile dahili bir mikrofon ve hoparlörün yanı sıra evin etrafına yerleştirilebilecek kameraları da içerir.
Nest Thermostat:
Nest Termostat, en popüler ısıtma ve soğutma IoT cihazıdır. Cihaz aile rutininizi hızlı bir şekilde öğrenebilir ve ardından rutinlerinize ve tercihlerinize göre sıcaklıkları otomatik olarak ayarlayabilir. Örneğin, genellikle yatağa giderken ısıyı düşürüyorsanız, Nest uyku düzenlerinizi ve gece, sabah vb. için tercih ettiğiniz sıcaklık seviyelerini öğrenecektir.
Wink Hub ve Philips Hue:
Akıllı ev aydınlatması, evde IoT’nin artması ile popüler hale gelmiştir ve buradaki en popüler isim Philips Hue’dur. Bu, IoT’nin gücünü ev aydınlatmasına kazandıran ilk üründü ve renk değiştiren ampullere ve uygulama üzerinden kontrole sahipti. Wink’ten yararlanarak, dış ışıkları güneş ışığı ile değiştirmek üzere programlayabilirsiniz. Yatma zamanı gibi ışıkların kısılmasını gerektiren farklı periyotlar için de programlayabilirsiniz.
Giyilebilir cihazlar:
Giyilebilir cihazlar bugünlerde çok yaygınlaşmıştır, hatta akıllı telefonunuzu kullanma sıklığınızı bile azaltmaktadır. Apple, Fitbit ve Garminare, gelişmiş akıllı saatleri ve fitnes takipçileri sayesinde giyilebilir cihaz pazarındaki liderlerden bazılarıdır. Akıllı saatler, aramaları ve kısa mesajları almak ve hatta akıllı telefonunuzu çıkarmanıza gerek kalmadan müzik dinlemek için kullanılabilir.
Sağlık odaklı giyilebilir cihazlar terleme seviyeleriniz, vücut ısınız ve kalp atış hızınız gibi biyometrik ölçümler sunar. Bu ve diğer sağlık istatistikleri genellikle saklanır, analiz edilir ve takip edilir.
Daha sonra bir hastalık ya da sağlık durumu gerçekleşmeden erken bir gösterge sağlamak için kullanılabilirler. Ayrıca adımlarınızı veya egzersizlerinizi izleyebilir ve o gün kaç kalori yaktığınızı ve hedefinize ulaşıp ulaşmadığınızı da öğrenebilirsiniz.
6 IoT ve Veri Güvenliği
Evinize en yakın olan fakat veri güvenliği konusunda en fazla şüpheye sebep olan sektördür.
IoT’nin evdeki büyümesi olumlu bir işaret olarak görülmekle birlikte, IoT cihazlarıyla ilgili karakteristik bir durum mevcuttur – veri toplama. Veri toplama IoT’yi mümkün kılar ve IoT’deki tüm sensörler bunun için çalışır. FTC tarafından bildirildiği üzere yaklaşık 10000 akıllı ev, bir günde 150 milyondan fazla veri noktası üretir! Bu kadar büyük bir sayı, çok fazla veri toplandığı anlamına gelir.
Çoğu işletme ve hükümet için müşterilere ve vatandaşlara sunduğu hizmeti iyileştirme amaçlı olsa da, kötü niyetli gruplar tarafından da kullanılabilir. Çok sayıdaki veri noktası, bu tür grupların, kullanıcıların kişisel bilgilerini çalmak ya da cihaza bağlı olan her şeye zarar vermek için sisteme girmeleri ve hacklemeleri için daha fazla fırsat sunar.
7 Evinizden Veri Toplanması
Amazon Alexa, onlarca milyon Amazon cihazında ve üçüncü taraf cihaz üreticisinde mevcuttur. Google Home, benzer şekilde çalışan ve tüketiciler arasında oldukça popüler olan başka bir IoT cihazıdır. Bağlı olan çok sayıda insan vardır ve birçoğu aynı anda tehlikeye açıktır.
Bu IoT “ses asistanlarının” piyasaya sürülmesinden bu yana, kullanıcıların gizliliği ve güvenliği ile ilgili endişeler ortaya çıkmıştır. Bu endişeler genellikle cihazların sizi gözetlemek için kullanılıp kullanılamayacakları konusuyla alakalıdır ve bugüne kadar bu soruya ilişkin net bir cevap yoktur.
Sesli yardımcılar komutları dinleyerek çalışır ve bu nedenle verileriniz için tehdit oluşturabilir:
- Mikrofonlar her açıldığında dinleme modundadır.
- Cihaz birden fazla ses arasındaki farkı söyleyemez – bir kişi cihazın sahibini “taklit edebilir”.
- Ses kayıtları her zaman bulut sunucularına yüklenir – bu, bir siber saldırı durumunda verilerinizi riske sokar.
- Cihaz, aramaları ve reklamları yönlendirmek için ev sahibinin konumunu kullanır.
- Cihazlar bir sonraki analiz için izniniz olmadan kayıtlarınızdan veri toplar.
- Servis sağlayıcılar, kullanıcının kişisel verilerini izin almadan üçüncü taraflarla paylaşabilir.
8 Ev Verilerinizi Koruma
Bir VPN, ev verileriniz üzerinde bir örtü gibi çalışır, verilerinizi güvende tutar ve korur. AES 256 bit şifreleme kullanan bir VPN kullanmak, güvenliğinizi ve gizliliğinizi her zaman güvence altına alacaktır – ExpressVPN harika bir örnektir. Bu VPN trafiğinizi şifreleyerek ve istediğiniz bir sunucuya güvenli bir şekilde tünelleme yaparak çalışır. Bu şekilde, verileriniz İSS’nizden geçirilmez ve bilgisayar korsanlarına karşı güvenli ve emniyetli olur.
Cihazlarınızı korumak için ExpressVPN kullanmanızı öneririz. Sağlam güvenlik protokolleri sunar ve verilerinizin hiçbirini kaydetmez.
Bununla birlikte, birçok IoT cihazının VPN kurulumunu yerel olarak desteklemeyeceğini unutmayın. Bu cihazların bile korunmasını sağlamanın en iyi yolu yönlendirici tabanlı bir VPN kullanmaktır. Yukarıda vurguladığımız VPN, önceden yüklenmiş VPN yönlendiricilerini doğrudan web siteleri üzerinden sağlar.
Son düşünce
IoT yıllar içinde artan bir büyüme göstermiştir ve bu durum 2024 ve sonrasında da devam edecektir. Gündelik nesnelerin bağlanabilirliği çok fazla fayda sağlar, ancak aynı zamanda pek çok güvenlik sorunu da ortaya çıkarır.
ExpressVPN, gibi güvenli ve güvenilir bir VPN kullanarak, cihazınızı ve evinizdeki her şeyi aynı anda korumak için gereken ekstra güvenlik katmanına sahip olacaksınız.
